Patujolo :
Surat ni Apostel Paulus tu halak Rom na gabe turpuk jamita
di Minggu XIII Dung Trinitatis on, digoari na deba on :
“ MAGNUM OPUS “ (Karya
yang terbesar) sian Apostel Paulus na manggurithonsa. Digoari “Magnum Opus”,
ala
dibagasan buku on ragam do dipaandar taringot tu angka ruhutruhut manang ojahan haporseaon ni halak Kristen songon siihuthon Kristus. Jala na deba angka pande Teologia mandok : Molo nunga dikuasai angka isi ni buku Rom, boi ma dapot jala niantusan urat dohot ojahan ni hakristenon i sandiri.
dibagasan buku on ragam do dipaandar taringot tu angka ruhutruhut manang ojahan haporseaon ni halak Kristen songon siihuthon Kristus. Jala na deba angka pande Teologia mandok : Molo nunga dikuasai angka isi ni buku Rom, boi ma dapot jala niantusan urat dohot ojahan ni hakristenon i sandiri.
Buku Rom boi disagi gabe tolu horong :
Û Bindu 1 – 8 : Patoranghon Barita haluaon / Injil na
paluahon angka pardosa.
Û Bindu 9 – 11 :
Patoranghon Barita haluaon / Injil na marhadomuan tu bangso Isarel
Û Bindu 12 – 16 : Patoranghon Barita haluaon / Injil na
marhadomuan tu parange/parngoluan jolma siganup ari.
Na gabe turpuk jamita na
naeng sigatan jala sipahusorhusoranta di tingki on ima bagian na
patoluhon taringot tu poda ni barita haluaon/Injil na marhadomuan tu angka
parange manang parngoluon ni angka jolma siganup ari, na mangolu di hatiha ni
turpuk on, nang na mangolu di hatiha on.
Hatorangan :
Adong do hata tulut ni halak Batak na mandok : “ Ndang
siribahan ulos ala ni bidangna”. Hata tulut on naeng manggomarhon sada situasi
na masa, ima parbolaton manang parsalisian na tubu hinorhon ni angka parasingan
hadirion manang pamingkirion (ideologi). Jala angka hasomalan na songon on do
na jotjot masa di hita halak Batak. Alani parsalisian hinorhon ni parasingan
pamingkirion manang hadirion, olo do gabe tubu angka pangalaho na
marbolatbolat, ujungna gabe mamulik ma na deba ala dirajumi na so adong be
pardomuanna dohot na asing i.
Hata tulut “Ndang siribahan ulos ala ni bidangna “ on do na
na sasintongna na naeng patolhason ni Apostel Paulus tu halak Rom hatiha di
turpuk on. Na masa do parsalisian di halak Rom hatiha i siala naung tarsagi
ruas i tu bagasan dua horong ; ima na ginoaran “halak na gogo” dohot “halak na
gale”.
Halak na gogo na nidokna dison ima pihak na mayoritas na
mian di huta Rom, angka halak Kristen Non Jahudi na mangarajumi dirina malua
sian angka aturan patik di tingki ni si Musa. Jala halak na gale ima angka
halak minoritas na mian di huta Rom, angka halak Kristen Jahudi na tongtong
dope tarihot tu angka hasomalan manang tradisi na robi di tingki ni si Musa. Siala
naung tarbagi dua halak Kristen i, tontu tubu ma angka parasingan ideologi, na
merasa diri na sumintong jala cenderung manguhumi manang mempersalahkan na
asing.
Parasingan ideologi na masa di hatiha ni turpuk on ima
taringot tu sipanganon (Ayat 1 – 3) dohot taringot tu ari (ayat 5). Halak
Jahudi songon minoritas di luat Rom hatiha i tongtong dope mangihuthon angka
aturan na robi na marpantanghon
sipanganon tertentu, jala diuhumi nasida ma angka halak Kristen non Jahudi na
so marpantanghon sipanganon be mangihuthon aturan patik di Padan Narobi. Angkup
ni sipanganon, di roha ni halak Kristen Jahudi marhasurungan do ari on sian ari
an. Alai anggo diroha ni halak Kristen Jahudi, tung dos/sarupa do ianggo angka
ari i.
On ma situasi na niadopan ni Apostel Paulus, diperhadapkan
do ibana tubagasan sada dilema, dilema laho manontuhon ise do na sintong sian
na dua horong. Molo berpihak ibana tu sada horong, tontu marpanghurangi do i tu
horong na asing. Boha do sikap ni Apostel Paulus menyikapi na masa on?
Molo taida hatorangan di ayat 3 - 6, ndang berpihak tu sada horong manang
membenarkan horong tertentu ibana, alai taida dison, tung sude do nasida
dipaingot. Di ayat 3 didok : “ Unang ma
hu roha ni na manganhonsa mida na so manganhonsa; jala na mangorom, unang ma
diuhumuhumi donganna na manganhonsa, ai naung dijangkon Debata do ibana “. Nanidokna
dison ; panjanghonon ni Debata do na gabe suhatsuhat manang ukuran, molo dung
dijanghon Tuhanta sasahalak, so tung adong sian hita na pasisihon dongan.
Taringot tu na marhasurunghon ari na tontu, dilausi Apostel
Paulus do i di ayat 6 ; “Na pabadiahon ari i, di Tuhan i ma diparbadiai; na
manganhon i, Tuhan i ma diingot disi, ai dipuji disi Debata; songon i do na
mangorom, Tuhan i do diingot disi, laos dipuji do Debata” . Maksudna dison, asa
unang gabe adong pengkultusan ari tertentu, alai tung Tuhan i ma nian na ta
parbadia di saluhutna.
Asa boi ma dohonon, diondolhon Apostel Paulus do dison ;
manang tung songon dia pe angka parasingan pamingkirion manang ideologi ni
nadua horong i, taringot tu na marpantang di sipanganon dohot na pabadiahon ari
tertentu, na rumingkot ima asa saluhutna i dipamasa dibagasan parsaoran dohot
Debata. Tung marasing pe i dipamasa na sada dohot na asing, na boi do i rap
masa asal ma saluhutna i gabe sada pujipujian di Debata. Nasa na manggohi
pingkiran taringot tu ruhut ruhut ni parugamaon naeng ma saluhutna marojahan
jala marhapatean tu lomo ni roha ni Debata. Ai mangolu pe hita mangolu di Tuhan
ido jala mate pe hita mate di Tuhan ido, mangolu manang mate pe, tong do di
Tuhan i hita (ayat 8). Saguru di Tuhan
ido saluhut angka na taula, jala na manontuhon sintong manang ndang sintong
holan Tuhan ido na tama manontuhonsa. Asa unang adong be roha na mangokuhon
diri na sumintong sian na asing. Ai molo madabu dope hita tu pemahaman laho
mangalului na sintong dohot na so sintong, situasi on ma na boi mambahen hita
madabu tu sada sikap na manguhumi.
Ido umbahen diondolhon si Paulus muse di udut ni turpuk on
di ayat 10 : “Ia ho, boasa uhumuhumanmu donganmu; boasa hu roham mida donganmu?
Ai hita sasude pajongjongonna sogot tu adopan ni habangsa ni Debata “.
Torang do didok dison, ia ulaon na manguhumi, tardok ulaon
hapunjungan manang hak prerogatif ni Tuhan i sambing do. Ai holan Ibana do na
singkop jala na sun badia. Ndang adong nanggo sahalak sian hita on na tuk
pingkiran dohot hadirionna laho manguhumi angka donganna. Sarupa do status ni
angka jolma di portibi on, na rap marsinggang jala na rap maralus be do hita
sogot tu adopanNa taringotu tu dirinta be, taringot tu angka na taula saleleng
di hasiangan on. Rap pardosa do hita, rap na marhahurangan do hita, alani tung
na so tama do hita masiuhuman jala na so tupa hu rohanta mida angka donganta.
Marasing pe sipata angka hadirion, marasing pe sipata angka
pamingkirion manang ideologi antara na sada dohot na asing, sasintongna ndada
talpe i nian holan tu parbolaton sambing. Ai tung marasing pe na sada dohot na
asing na boi do i saling manggohi/melengkapi.
Asa ditogihon turpuk on do hita asa laho rohanta tu
hasarupaanta sama hita jolma diadopan ni Debata. Alani, naeng ma nian saluhut
angka na porsea masihehean jala masiurupan asa anggiat lam dihalomohon Debata
angka na taula, ngolunta nang parsihohotonta. Ai Debata do nampuna hita
saluhutna, rap dihaholongi Debata do hita, rap diparmudu do hita, rap disarihon
do hita jala rap diondihon do hita saluhutna na porsea di Ibana.
Siondolhononhon di
jamita :
Û Turpuk on mangajari hita asa lam bijaksana menyikapi angka
parasingan na boi masa antara na sada dohot na asing.
Û Adong be do angka halobian dohot hahurangan ni sasahalak
jolma. Ndang adong na singkop holan Debata sambing do.
Û Debata do nampuna jala na marhuaso di saluhut angka na
porsea di Ibana.
Û Maralus be do hita on sogot di saluhut angka hahuranganta
be, ndang tu dongan jolma hita maralus alai holan tu Debata sambing do.
Amen.
CATATAN :
Denggan ma pangaradeionta di angka jamitanta, ai margogo do
HATA NI DEBATA paubahon angka roha batu, paubahon angka bangko na so denggan.,
dna.

Tidak ada komentar:
Posting Komentar